در مورد تاریخچه این رشته صنایع دستی اندکی وجود دارد، اما با توجه به اسناد تاریخی و همچنین سفرنامه ها می توان نتیجه گرفت که از قرن هفدهم میلادی زنجان شهری بوده که در آن چاقو، شمشیر و خنجر بسیار و زیاد تولید می شده است.
کارگاه های چاقوسازی تعبیه شد. چاقوهای زنجان به دلیل طراحی، برش، تنوع و دوام، موفق‌ترین محصولات دست ساز شهرهای دیگر بوده است.
مهمترین ماده برای چاقو زنجان کوچک دست ساز آهن است. دسته از موادی مانند شاخ گوزن، صدف دریایی، چوب، الیاف یا عاج ساخته شده است. سازندگان چاقو معمولاً نام خود را روی تیغه حک می کنند.
جواهرات، جواهرات، فیلیگران، قطعات صدف دریایی و عاج برخی از تزئیناتی است که آنها به آثار خود اضافه می کنند. مهمترین ابزاری که برش‌کن‌ها استفاده می‌کنند، چکش، پتک، قیچی و کوره است.
برای ساختن چاقو ابتدا استاد آهن را در کوره گرم می کند. پس از رسیدن به درجه مناسب، با ضربه چکش به تیغه های چاقو، شمشیر و خنجر تبدیل می شود.
سپس به طرز ماهرانه ای دسته را با استفاده از موادی مانند شاخ یا عاج می سازد و به تیغه می چسباند. در نهایت تیغه آسیاب شده و روکش کروم می شود.
چاقوسازان زنجانی معمولاً نام خود را روی تیغه حک می کنند. جواهرات، جواهرات، فیلیگران، قطعات صدف دریایی و عاج از جمله زیورآلاتی است که به محصولات خود اضافه می کنند.
از چاقوهای تزئینی کوچک که به عنوان جاکلیدی استفاده می شود تا شمشیرهای بزرگ، طیف وسیعی از محصولات در کارگاه ها ساخته می شود.
دسته این فرصت را برای هنرمندان سازنده خود فراهم می کند که سعی می کنند تا حد امکان به زیبایی و منحصر به فرد بودن آنها بیفزایند.
ویژگی هایی مانند باز شدن فنردار، تیزی بالای تیغه و چسبندگی بسیار خوب از ویژگی های چاقوهای زنجانی است. این چاقوها را بر اساس شکل ظاهری و تعداد قطعات می توان به دو گروه ساده و پیچیده تقسیم کرد.
1.چاقوهای ساده خود به تقسیم می شوند. چاقوهای دسته دار از شاخ بز یا گاو که دارای یک تیغه هستند که با دو میخ به دسته وصل می شوند و فنر ندارند.
2. تیغه سوئیچ که انواع زیادی دارد.
3. چاقو برای برش میوه که تک تیغه و دسته و فنر دارد و در سایزهای مختلف تولید می شود. چاقوهای جیبی کوچک و قلم تراش که نوع خاصی از چاقو برای بریدن قلم خوشنویسی است نیز وجود دارد.
